Đối với những người quan tâm lĩnh vực tín dụng, ký quỹ không còn là thuật ngữ xa lạ nữa Việc ký quỹ diễn ra thường xuyên trong các giao dịch bất động sản hoặc của ngân hàng.
Hiện nay, ký quỹ là một phương pháp để có thể đảm bảo quyền lợi của bên cung cấp tài sản hay dịch vụ cho bên mua. Vậy hình thức ký quỹ là gì? những quyền và nghĩa vụ mà các bên cần phải thực hiện là gì?
1. Ký quỹ là gì?
Ký quỹ là hành động mà bên có nghĩa vụ phải gửi một khoản tiền, đá quý, tài sản hoặc giấy tờ có giá và tài khoản được phong tỏa tại một tổ chức tín dụng để đảm bảo việc thực hiện đúng nghĩa vụ.
Có thể hiểu một cách đơn giản thì ký quỹ hay tiền gửi ký quỹ là một hình thức gửi tiền ngân hàng có kỳ hạn hoặc không có kỳ hạn của doanh nghiệp; tổ chức tại ngân hàng thì có cung cấp dịch vụ ký quỹ. Đối với tổ chức doanh nghiệp cho vay hoặc ngân hàng thì ký quỹ hay tiền gửi ký quỹ được xem là một hình thức đảm bảo tài chính.
Nói cách khác, việc ra đời hình thức ký quỹ sẽ giúp cho các đơn vị tài chính hay chủ đầu tư có thể đảm bảo được quyền hay lợi ích của mình khi bên đi vay không thực hiện đúng với cam kết. Trong trường hợp đó, đơn vị tài chính có thể có quyền thu hồi lại phần tài sản đã ký ban đầu.
Ví dụ về ký quỹ: Bên A và bên B cùng nhau hợp tác để làm một dự án kéo dài trong 12 tháng. Để đảm bảo việc hợp tác được diễn ra đúng cam kết, hai bên đã thỏa thuận sẽ cùng ký quỹ tại ngân hàng C và mỗi bên một khoản tiền là 200 triệu đồng.
Trong khoảng thời gian 12 tháng này nếu một trong 2 bên không hoàn thành những cam kết đã đặt ra trước khi thực hiện dự án thì người còn lại sẽ được ngân hàng C thanh toán cho số tiền bên còn lại đã ký quỹ sau khi trừ đi phí dịch vụ.
2. Quy định về thanh toán ký quý
Theo quy định tại khoản 2 Điều 330 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên có quyền được tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ.
Như vậy, thanh toán ký quỹ được quy định rằng bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên có quyền được tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ.
3. Quyền và nghĩa vụ của các bên ký quỹ
Theo những phân tích ở phần trên, ký quỹ là một trong những biện pháp an toàn bảo đảm cho 2 bên có nghĩa vụ, bên có quyền. Theo điều 40 Nghị định 21/2021/NĐ-CP quy định về quyền, nghĩa vụ của ba bên như sau:
3.1 Quyền và nghĩa vụ của bên có quyền
- Được quyền yêu cầu và thanh toán đầy đủ cũng như đúng hạn trong phạm vi tiền gửi từ tổ chức tín dụng bảo đảm việc ký quỹ.
- Thực hiện đúng thủ tục theo như những yêu cầu từ tổ chức tín dụng bảo đảm việc ký quỹ để được thanh toán tiền đúng thời hạn.
- Quyền, nghĩa vụ khác.
3.2 Quyền và nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ (bên ký quỹ)
- Có nghĩa vụ yêu cần tổ chức tín dụng nơi ký quỹ hoàn trả tiền ký quỹ. Bên cạnh đó, bên ký quỹ còn có thể được thanh toán lãi nếu có thỏa thuận trước với tổ chức tín dụng nơi bảo đảm việc ký quỹ.
- Được thỏa thuận về điều kiện tất toán theo cam kết và thỏa thuận của bên có quyền với tổ chức tín dụng nơi ký quỹ.
- Nộp đúng và đủ số tiền ký quỹ cho tổ chức tín dụng
- Rút bới hay bổ sung tiền ký quỹ để tham gia vào các giao dịch dân sự khác nếu được bên có quyền đồng ý.
- Quyền, nghĩa vụ khác.
3.3 Quyền và nghĩa vụ của tổ chức tín dụng
- Yêu cầu bên có quyền thực hiện đúng thỏa thuận khi ký quỹ
- Được hưởng phí dịch vụ
- Hoàn trả tiền ký quỹ sau khi thanh toán nghĩa vụ đúng như yêu cầu của bên có quyền khi chấm dứt ký quỹ
- Thanh toán nghĩa vụ theo yêu cầu của bên có quyền
- Quyền, nghĩa vụ khác.
Như vậy, hiện tại pháp luật đã đề ra những quy định về cả quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng ký quỹ, từ đó có thể bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong quá trình ký quỹ và góp phần quan trọng khi giải quyết các tranh chấp xảy ra trong thực tế.
Trên đây là những thông tin cơ bản nhất bạn cần biết trước khi tham gia vào một hợp đồng ký quỹ. Hy vọng rằng sau bài viết này, bạn đọc sẽ hiểu rõ được khái niệm ký quỹ là gì, các quy định trong ký quỹ và quyền và nghĩa vụ khi tham gia ký quỹ; từ đó sẽ không bị kẻ xấu lợi dụng.
